Indonesië Juli 2012 Reisverslag

Na een gedegen voorbereiding vertrokken we donderdag 19 juli om 11.00 uur vanuit Horst met de spelersbus van VVV om in Venray het andere gedeelte van de reizigers op te halen die meegaan op avontuur door Indonesië.  Na een rit van bijna 2 uur kwamen we aan op Brussels airport.
Omdat Paul de dag van tevoren al iedereen online ingecheckt had, hoefden we alleen onze bagage af te geven en konden we doorlopen naar de gate.  Met een kleine vertraging steeg de Airbus A330 van Qatar op om de regen voorlopig even vaarwel te zeggen. Kort na vertrek werden we al in de watten gelegd door het vriendelijke personeel van deze 5* airline met een heerlijke warme maaltijd. Het entertainmentprogramma dat in ieder stoel apart aangebracht is was voor velen een mooie manier om de tijd te doden.  Twee uur voor de landing werden we nogmaals getrakteerd op een lekkere snack in de vorm van een warme wrap.  Na de landing op Doha kregen we de eerste warme douche op dit late tijdstip over ons heen. Bij het uitstappen was het ondanks het tijdstip nog steeds bijna 40 graden!  Snel de airconditioned bus in.  Nadat we enige tijd hadden gewacht in de vertrekhal konden we alweer inchecken voor het 2e gedeelte van onze reis.  Wederom met enige vertraging kozen we rond 3.00 uur het luchtruim. Ook gedurende deze wat langere vlucht werden weer 2 keer voorzien van een warme maaltijd met veel extra lekkers erbij. Om precies 4 uur lokale tijd landden we op het vliegveld van Jakarta. Het verkrijgen van het visum en de paspoortcontrole verliep ondanks alle drukte toch vrij snel en
soepel. Ondanks dit oponthoud waren de koffers nog niet op de band toen de eersten al door de controles waren. Hier troffen we ook nog de 2 andere reizigers Mariette en Steef die via Düsseldorf en een andere maatschappij gevlogen waren , maar ongeveer op hetzelfde tijdstip geland waren. De chauffeur van de hotel bus die ons op kwam halen stond al met een bord van Reishuis bij de uitgang op ons te wachten. Nadat de laatste passagiers aan boord waren reden we in een klein half uur naar het FM7 Resort Hotel. Een luxueze ontvangst viel ons ten deel en ook de kamers waren super groot en luxe ingericht met veel marmer. Enkelen van ons gingen al meteen een duik nemen in het prachtige zwembad met dito faciliteiten.  Zelf de zwemkleding had je niet mee hoeven te nemen, want die lag zelfs klaar!  Zonder te overdrijven vond ook iedereen het eten dat geserveerd werd in het restaurant heel erg smakelijk. Na afloop waagde een enkeling zich nog naar buiten voor een korte wandeling door de omgeving van het hotel. Hier werden we meteen geconfronteerd met het groter verschil tussen arm en rijk dat meteen om de hoek te vinden was. Wat wonen we toch in een paradijs. Omdat de binnenlandse vlucht naar Medan iets later vertrekt dan oorspronkelijk gepland kan iedereen uitslapen tot 6.00 uur!
Vanwege de start van de Ramadan is het ontbijtbuffet al geopend vanaf 3 uur in de ochtend! Omdat het vliegveld heel erg dichtbij is hoeven we pas om 7.00 uur met de hotelbus richting vliegveld.  Vanwege de lange reis is iedereen deze avond vroeg al onder zeil gegaan.

Na een voor sommigen toch nog korte nachtrust vanwege het grote tijdsverschil van 5 uur met Nederland werden we om 6.00 uur deze ochtend gewekt door de hoteltelefoon. Nog even terloops gemeld dat we verbaasd waren over de enorm grote hotelkamers van maar liefst 40m2 met een enorme grote badkamer en een slaapkamer zo groot dat je wel een aanloop kon nemen voordat je in je bed dook!  Vanwege de Ramadan was het al mogelijk vanaf 3 uur in de ochtend te ontbijten! Echter wij vonden dat allemaal toch wel erg vroeg. Het ontbijt was uitgebreid en heel gevarieerd. Nadat onze koffers rond 7 uur in de shutle bus geladen waren reden we in 20 minuten naar het vliegveld. Wat iedereen opviel was de enorme bedrijvigheid op de straten. Voor de terminal van Lion Air werden we afgezet en konden we via een groeps check-in naar de vertrekhal. Eerst natuurlijk de coupons voor de vertrekbelasting betaald. Dit is in Indonesië gebruikelijk bij elk binnenlands vertrek. In eerste instantie konden we onze vlucht niet terugvinden op de vertrekborden. Echter wat bleek. Ze hadden  onze vlucht niet alleen bijna een uur vertraagd maar ook gecombineerd met een vlucht via  Medan naar Banda Atjeh.  Je moet het ook maar allemaal weten. In het vliegtuig was het een beetje een rommeltje omdat bepaalde mensen op een verkeerde stoel waren gaan zitten, maar uiteindelijk vertrokken we dan toch. Precies om 11 uur landden we op het vliegveld van Medan.  Hier stond onze lokale gids Masfer die vorig jaar ook van de partij was op ons te wachten en konden we de bus in om onze reis te vervolgen. Na ruim een uur gereden te hebben in een druk Medan met bijna 2 miljoen inwoners op de teller en de 3e stad wat betreft formaat in Indonesië kwamen we aan bij een restaurant voor onze lunch. Omdat we in HET gebied wat betreft ananas verbleven hadden we de mogelijkheid verse ananassap te bestellen. De maaltijd was erg smakelijk en ook de Bintang vloeide rijkelijk op deze warme dag. Tijdens het vervolg van onze rit richting Brastagi was er elk moment wel weer iets te zien en deden we veel nieuwe indrukken op wat betreft het dagelijkse leven op dit eiland.  We reden door de meest vruchtbare streek waar het hele jaar door veel groenten, fruit en bloemen en planten gekweekt worden. Veel voor de export naar Maleisië en Singapore. Ook is dit de streek waar hond geserveerd wordt in de zgn. B1 restaurants.
Aangekomen in Brastagi maakten we een wandeling over de groente bloemen en fruitmarkt waar Masfer ons de verschillende soorten fruit liet zien. Daarna reden we weer een stukje verder en sloegen we linksaf om een bijzondere Kampung te bezoeken. Hier wonen mensen met soms wel 8 gezinnen in een traditioneel Batak huis. We mochten hier zelfs binnenkijken en een praatje maken met de bewoners en zelf lokale lekkernijen proberen. De straattaferelen maakten bij iedereen veel indruk. Het is een plek die gelukkig nog niet door het grote publiek ontdekt is. Daarna reden we door en kwamen we door een gebied waar heel veel mandarijnen groeiden. Onze volgende stop was de sipisopiso  waterval die 60 meter omlaag kletterde. Ook hadden we hier een prachtig uitzicht op het Tobameer. Omdat de duisternis al rond half zeven invalt reden we het laatste gedeelte van onze tocht door het donker over een smalle slingerende weg voordat we uiteindelijk rond 20.15 uur in Parapat aankwamen. Hier lag de hotelboot op ons te wachten die ons in ruim een half uur varen naar Samosir bracht. Hier werden we hartelijk ontvangen door het personeel en konden we meteen aanschuiven voor een heerlijk warme maaltijd die begon met een eveneens heerlijke Aspergesoep!  De ontvangst was trouwens met een glaasje vers passievruchtensap.  Omdat het hotel een eigen orchideeëntuin heeft prijkten op de tafels mooie bloemstukjes. Nadat iedereen zijn kamersleutels had en het programma voor morgen doorgesproken was vertrokken de meesten snel naar hun verblijf voor de komende 2 nachten. Morgen staat ons allereerst een boottocht te wachten die ons o.a. naar de andere kant van het eiland brengt.

Verslag dag 4 zondag 22 juli

Na een nacht waarin menigeen wakker gehouden werd door een paar krolse katten terwijl anderen als een roos geslapen hadden, stond er een typisch Sumatraans ontbijt op ons te wachten. Lekker vers geroosterd brood met een gebakken eitje, kaas, jam en boter en een bordje met verse papaya. Natuurlijk ontbrak de echte Sumatraanse koffie ook niet. Om 8.30 uur staken we van wal met de hotelboot richting Ambarita. Hier aangekomen werden we verzocht de souvenirkraampjes te negeren en eerst door te lopen naar het originele batak dorp.  Hier kregen we door onze gids een uitgebreide uitleg over de gewoontes van dit volk in het verleden. Ook de stenen tafel en stoelen met zijn lugubere feiten werd besproken. Uiteindelijk konden we via de “koopgoot” weer terug naar de boot. Het woord goot was echt letterlijk te nemen want bij regenval gutst het water hier richting het Tobameer. Nadat we weer een heel stuk verder gevaren waren legden we aan in Simonindo waar we uitgenodigd werden een traditionele Tot Tor voorstelling bij te wonen. Bij aankomst was men nog bezig de os te wassen die gebruikt  werd bij deze voorstelling. Het kruidje roer me niet en zijn eigenaardige reacties bij aanraking met vuur werd gedemonstreerd evenals de kapokboom die op de toegangsweg stond. Vanwege de zon gingen we al op tijd een plekje opzoeken in het theater in de schaduw.
Omdat er een kerkdienst gaande was in de protestantse kerk die hier nog erg druk bezocht wordt, was de voorstelling een kwartier later dan normaal omdat de dienst eerst afgelopen moest zijn. Hier is de kerk nog steeds erg belangrijk getuige de meer dan zondagse kleding die de bezoekers droegen. Na afloop van de voorstelling gingen we met de hotelboot richting ons lunchadres in  het Toledo Inn. Hier mocht de tomatensoep en de andere typische Indonesische gerechten ons eer goed smaken.
Even na 15.00 uur vertrokken we voor een korte tocht naar onze laatste stop van vandaag; Tomok. Ook hier kregen we de opdracht om alle kraampjes op de heenweg te mijden. Via een veel grotere “winkelstraat” met uiteindelijk allemaal dezelfde spullen die verkocht werden, kwamen we aan bij de graftombes. Hier kregen we allemaal een shawl op de schouder gelegd die respect  toont voor de plek die je bezoekt.  Ook hier weer een
uitgebreide uitleg over de geschiedenis ervan. Zelfs enkele gasten van andere gidsen namen deel aan deze uitleg. “Hoffotograaf” Paul werd overladen met fototoestellen om de groep met decoratie op de gevoelige plaat vast te leggen. Een komisch gezicht.  Na afloop kreeg men de tijd om eventueel wat aankopen te doen waar ook gebruik van werd gemaakt.  De typische souvenirs zijn alleen hier maar te koop. Bijna iedereen besloot om de tocht terug naar het hotel niet per boot, maar te voet af te leggen. Hierdoor konden we nader kennis maken met de lokale leefgewoonten. Kleine rose en zwarte varkentjes lopen zomaar vrij rond en planten die bij ons met moeite in leven te houden zijn bloeien hier in alle pracht en praal. De hoteltuin bijvoorbeeld staat vol met orchideeën!  Ook onderweg stonden de cacaobomen zomaar langs de weg. Tijdens de uitleg in een van de dorpen deze ochtend had Paul al een cacaoboom laten zien waar volgens hem de koetjesrepen vandaan kwamen.  Vanwege de zondag zaten veel mensen voor hun huis en waren de kinderen volop aan het spelen. Zelfs een van de karbauen werd gebruikt als speeltuig.  Na een stop onderweg voor een ijsje en een drankje kwamen we ruim voor zonsondergang weer aan bij het hotel na een erg afwisselende wandeling.  Enkelen deelnemers van de groep namen nog een frisse duik in het Tobameer wat een aangename temperatuur heeft. Vanavond om 19.30 uur staat de avondmaaltijd op ons te wachten. Morgenvroeg om 6.30 uur loopt de wekker af omdat we om 7.30 weer oversteken met de hotelboot naar het vasteland. We reizen dan via Medan
naar Bukit Lawang voor een bezoek aan de jungle met zijn  vele apensoorten.

Nadat de meesten van de groep gisterenavond het nog heel gezellig gehad hebben in een lokale bar waar onze gids Masfer samen met een groep anderen nog gezongen hebben liep de wekker deze ochtend om 6.30 uur af.  De koffers konden buiten bij de deur van de kamer neergezet worden en werden opgehaald door de bellboys. Uiteindelijk 15 minuten later dan gepland staken we bij een heerlijk zonnetje het Toba meer over naar Parapat. Hier stond onze bus weer netjes op ons te wachten en konden de koffers weer in de bagageruimte geladen worden vanaf de boot. Inmiddels waren beide microfoons gemaakt en konden Masfer en Paul in stereo toelichting geven over de omgeving waardoor we reden. Al na een korte rit maakten we een stop voor een laatste uitzicht over het meer dat met het zonnetje erbij nog mooier uitzag. We vervolgden onze route over de Pan Sumatra highway wat eigenlijk zo niet genoemd mag worden vanwege de kwaliteit er van. Na een dik uur rijden stopten we bij een orchideeënkwekerij waar we de prachtigste bloemen konden zien. De arbeidsters waren volop aan het werk met water geven en een ander meisje was nieuwe plantjes van vezels aan het voorzien om ze daarna weer verder te laten groeien. Masfer liet ook zien dat je van een bloem in bloei met een sigaret een andere kleur kon maken. Ook stonden hier weer mooie planten en struiken langs de weg die je bij ons niet tegenkomt. Nadat we weer eens stuk verder waren gereden met continue het dagelijkse leven dat aan ons voorbij trok, kwamen we aan in Siantar. Hier hadden we een koffiestop in een hotel dat pas vanaf februari dit jaar geopend was. Na een leuk contact met het personeel wat erg vriendelijk was reden we door naar Medan. Omdat het wegennet dat uit de koloniale tijd stamt niet aangepast is aan de enorme groei van het verkeer, duurde het ontzettend lang alvorens we bij ons lunchadres aankwamen. Vanwege de Ramadan moesten we bij een Chinees restaurant onze lunch gaan nuttigen.

Even na 15.00 uur vervolgden we onze route door het nog steeds erg drukke Medan. Net voordat we de stad uitreden werd er gestopt bij een tankstation waar tevens gepind kon worden.  De ijsjes die te koop waren waren te verleidelijk om te laten liggen. Ook moest er een voorraad koekjes aangelegd worden omdat we nog even rijden voor de boeg hadden. Via een mooie route met plaatsen waar de weg soms echt weg was reden we door een gebied waar heel veel palmolie gekweekt wordt. Enorme plantages met bomen die wel tot 25 jaar oud kunnen worden en waar 2 x per maand de enorme trossen palmolienoten geoogst worden. De arbeiders krijgen hiervoor per gewicht betaald. Deze trossen worden elke dag opgehaald.  Je ziet dan ook continue vrachtwagens volgeladen af en aan rijden naar een van de vele perserijen waar vervolgens deze olie in grote tankauto’s naar de haven in de nabijheid van Medan gereden wordt. Even verderop zien we enorme plantages met jonge aanplant die over 3 jaar de eerst vruchten zullen dragen.  Een stuk verderop doemen ook weer volop rubberbomen op die elke dag 2 keer getapt worden. Ook dit is een arbeidsintensief werk. Er zijn arbeiders die tot wel 600 bomen per dag aflopen om de latex te verzamelen en nieuwe inkepingen te maken. Via een slingerende weg die steeds smaller werd komen we bij het vallen van de duisternis rond 18.15 uur bij ons hotel voor de komende nacht aan. Echter de weergoden zijn ons niet gunstig gezind. De regen komt namelijk met bakken uit de lucht gevallen. Het zinken afdak boven de looppaden maakt het geluid alleen nog maar harder. Na een snelle check in en behulpzame loopjongens die de koffers maar al te graag naar de kamers brengen, schuiven we om 20.00 uur aan voor het avondeten. Ook dit is weer erg Indonesisch lekker bereid met voor elk wat wils. Aan het einde van de maaltijd komt de ranger zich voorstellen die de volgende  ochtend met ons de jungle ingaat. Met goede instructies achterlatend wenst hij ons een goede nachtrust. Echter de meeste blijven nog een tijdje zitten en het eerste spelletje sato sato wordt zelfs gespeeld. Uiteindelijk vertrekt iedereen toch naar zijn kamer want morgenochtend om 6.30 uur loopt de wekker weer af.

Verslag dag 6 dinsdag 24 juli 2012

Na een kloppende wake up call verscheen iedereen  goed beschermd tegen de eventueel aanwezige insecten aan de ontbijttafel. Benieuw wat ons te wachten stond vertrokken we om 7.30 uur via een wiebelende brug waar maximaal 6 personen per keer overheen mochten, het oerwoud in. In eerste instantie liepen we door een landbouwgebied waar de lokale boeren allerlei producten zoals cacao rubber en casave kweekten. We kregen een duidelijk uitleg over tal van planten en struiken die we onderweg tegen kwamen tijdens onze klim naar de ingang van het nationaal park. Nog voor we bij de ingang waren maakten we al kennis met de zgn. longtail apen. Zij waren nog een beetje schuw maar konden de verleiding van een stukje banaan niet weerstaan om toch dichterbij te komen. We liepen uiteindelijk het nog natte oerwoud na de enorme tropische bui van gisterenavond.  Ook hier weer de nodige uitleg over allerlei bomen en struiken die we tegenkwamen. Al snel kwamen we met de eerste Orang utan oog in oog te staan. Hij was erg welwillend en vond elk hapje dat hij aangereikt kreeg erg verleidelijk.  Dit soort apen eet net zoals koeien. Zo proppen hun mond vol en gaan daarna pas herkauwen. In heel veel gewoontes lijken deze apen toch op mensen. Ze hebben ook een heel goed geheugen en herinneren zich nog heel lang dingen uit het verleden. Het geluk was met ons deze dag want een stukje verderop kwamen we weer een andere apensoort tegen met opgestoken haar en een mooie witte borst. Een lust voor het oog om te zien hoe behendig zij zicht voortbewegen door de boomtoppen. Via de telefoon werden we op de hoogte gebracht van het feit dat er nog een andere Orang Utan gesignaleerd was. Een mannetje deze keer.
Ook deze liet zich graag bewonderen en vond de aangereikte bananen ook wel erg lekker. Afhankelijk van het fruitseizoen in de jungle laten apen zich in deze periode niet zo graag zien omdat er genoeg ander voedsel te vinden. Ook het regenachtige weer houdt ze graag schuil . Maar we hadden vandaag echt geluk er toch zoveel te kunnen zien. Ook enorme bomen van mahonie die wel 300 jaar oud waren zagen we hier tot grote hoogtes reiken. Ook de termiethopen waar de apen zich graag aan tegoed doen zagen we op verschillende plaatsen. Ook wij hadden wel zin in iets lekkers. dus er werd een jungle picknick ingelast. Een van de helpers had heerlijke vruchten zoals bananen, ananas en rambutan bij zich. Vooral de heerlijk zoete ananas viel goed in de smaak. Na dit rustmoment liepen we uiteindelijk weer terug naar ons hotel. Bij toeval kwamen we nog een longtail aap tegen die letterlijk uit de hand at. Er zijn een heleboel mooie plaatjes geschoten deze bijzondere ochtend die trouwens met een lichte regen afgesloten werd. Iedereen ging naar zijn kamer om zich op te frissen en het koffer te pakken voor vertrek. Na een heerlijk lunch met o.a. Indonesische frietjes met een apart korstje stapten we even na twaalven in de bus voor onze rit richting Medan.  De regen hield al snel op zodat we onderweg nog een leuke stop konden maken om o.a te zien hoe de palmnoot gekweekt wordt. Ook andere vruchten stonden op deze plek, zodat meteen een uitleg gegeven kon worden over de verwerking en het gebruik daarvan.

De rit verliep verder voorspoedig, en na wederom een ijsjes en koffiestop kwamen we rond 15.30 uur aan in het wederom drukke Medan. Omdat we naar de andere kant van de stad moesten duurde het nog enige tijd alvorens we aankwamen bij het paleis van de Sultan. Ondanks dat Sumatra geen sultanaat meer is blijft deze traditie zonder macht toch nog steeds voortbestaan. We mochten nadat we onze schoenen uitgetrokken hadden binnen een kijkje nemen. We zagen zowaar een foto die ten tijde van deze heerschappij in Nederland genomen was. Ook was er een foto uit de koloniale tijd toen Nederland het hier voor het zeggen had. Heel leuk was een actuele promotie voor de provinciale verkiezingen waarin gerept werd over het feit dat de huidige wegen nog steeds made in Holland zijn, en dat deze nieuwe kandidaat daar graag verandering in wil brengen. Uiteindelijk kwamen we aan bij ons 5* Grand Akasa hotel midden in de stad.  Na een heerlijk welkomstdrankje kon iedereen naar zijn echt luxe kamer vergeleken bij de locaties van de afgelopen dagen op het platteland.  Nadat iedereen zich weer verzameld had in de lobby reden we met de bus in korte tijd naar het Sun Plaza. dit is de modernste shopping mall van Medan met dito prijzen. Een compleet andere wereld met wat we gewend waren sinds de aankomst op het eiland. Hier kregen we een uur de tijd om even rond te neuzen in dit 6 verdiepingen tellende enorme winkelcentrum. Al lopend kwamen we na korte tijd aan bij het Tiara hotel waar een heerlijk waar buffet met een uitgebreide keuze aan gerechten op ons te wachten stond. Ter plaatse werden de gerechten vers bereid, en dat het soms pittig was moesten sommigen van ons met de nodige tranen bekopen.  Nadat iedereen het buikje rond had stond de bus alweer op ons te wachten om ons terug te brengen naar het hotel. Morgenochtend om 6.00 uur loopt de wekker af zodat we om 7.00 uur kunnen vertrekken voor onze binnenlandse vlucht naar Bandung. Hier staat ons weer een hele mooie dag met veel nieuwe indrukken te wachten.

Verslag dag 7 woensdag 25 juli

Deze ochtend moesten we bij wijze van uitzondering zelf de koffers mee naar beneden nemen. Ondanks het tijdstip van vertrek maakten de meesten toch gebruik van het uitgebreide ontbijtbuffet in dit 5* hotel midden in het centrum van Medan. Na een voorspoedige rit kwamen we op tijd aan op het vliegveld dat ook midden in het centrum gesitueerd is. Ondanks dat we al online ingecheckt waren duurde het afgeven van de koffers erg
lang. controle na controle. Uiteindelijk werden we dringend verzocht haast te maken want onze vlucht bleek 15 minuten vroeger te vertrekken!  Met gezwinde spoed dus naar de vertrekhal en meteen door lopend over het vliegveld naar onze airbus. Daadwerkelijk eerder dan gepland vertrokken we dus richting Bandung.
Hier aangekomen stond Jan Loen; onze gids voor het verdere verloop van deze reis al op ons te wachten met een gloednieuwe bus! Op speciaal verzoek brachten we allereerst een bezoek aan een van de erevelden die Bandung rijk is. Heel toevallig lagen hier 2 familieleden van mensen uit onze groep ook begraven. Het veld lag er onberispelijk bij, en als je wilden kon je ook de registers van de andere 6 vliegvelden inzien om te kijken of daar een familielid begraven lag. Hierna reden we door naar ons lunchadres voor een typische west-Javaanse lunch.  Een kwartiertje verder rijden lag ons fraaie Savoy Homann hotel geheel in koloniale stijl.  Hier een correcte service en al snel had iedereen zijn kamerkaart.
Om 15.00 was afgesproken te verzamelen in de lobby voor de rit naar het middagoptreden in de Anklungschool van Pak Udjo. Tot de straat waarin deze school lag verliep de rit vrij vlot, maar omdat wij een grote bus hadden was de smalle straat een heel karwei voor de chauffeur. Normaal gesproken is de voorstelling elke dag om 16.00 uur , maar vanwege de Ramadan bleek deze vervroegd naar 15.30 uur. Echter niet veel later zaten wij ook in het theater en konden we genieten van een bijzondere en kleurrijke voorstelling met de bamboe instrumenten en de vele kinderen die hieraan meededen. Zelfs het publiek werd uitgenodigd om samen muziek te maken met ieder een Anklung op schoot. Nadat menigeen nog een leuk souvenir had gevonden reden we naar de BIP.
Dit is een lokale shopping mall waar we de tijd kregen om rond te kijken. Het diner is vanavond in ons eigen luxe hotel.

Het viel vandaag weer mee, we mochten blijven liggen tot 7.00 uur a.m.! Met z’n allen weer een gezellige busrit naar de Tangkuban Perahu krater.
Met ‘n enkele plaspauze stop mochten we ter plaatse de laatste 2 km overstappen in enkele kleinere busjes, daar de weg te steil was voor de grote bus.
Nu merkten we pas wat voor luxe bus we wel niet hebben! Boven aangekomen keken we meteen in een enorm groot gat, de krater dus. De krater is nog steeds actief, maar al weer een heel aantal jaren geleden dat er een echte uitbarsting is geweest. Na een half uur daar rondgelopen, onder gezelschap van de lokale verkopers, mochten we weer terug naar onze comfortabele bus, onze trip voortzettend naar de thee plantages. Een prachtig gezicht, wat ook zeker hele mooie plaatjes opleverde, waarbij we uiteraard even het personeel [alleen vrouwen] van hun werk hebben gehouden!
Daarna door naar de thee fabriek, hier werkte alleen mannen. Nadat we een indrukwekkende rondleiding hebben gehad, mochten we proeven van de thee. Wat we nu ook weten is dat zoveel de jonger de blaadjes, zoveel te lichter de thee van kleur is, en de iets oudere blaadjes zorgen voor donkerdere thee, welke weer goed is voor maag en darm problemen. Dus dit kwam wel goed uit voor enkele mensen die te veel ananas en mango hebben gegeten….De volgende stop was bij de warmwaterbronnen. Heerlijk…lekker onderuit liggen in dit stomend , zeg maar gerust hete water. FF relaxen dus…Onze maagjes begonnen onderhand te knorren, en jawel, een uitgebreide lunch stond op ons te wachten bij de baden.
Moe en voldaan vertrokken we weer terug naar ons hotel, de meeste knikkebollend en/of slapend. Tegen 16.00 uur arriveerden we bij ons hotel, waar Jan, onze gids, ons begeleide via enkele achterbuurt paadjes, naar het wajang poppen atelier, en bij sommige natuurlijk ook wat aan de vingers bleef plakken. Een drukke dag dus weer achter de rug. Voor enkele dan ook heerlijk om een verfrissende duik te nemen, en dan ook enkele uurtjes voor onszelf hadden. Het diner buffet in het hotel stond vanaf ong. half 8 weer voor ons klaar. phoe phoe…op naar morgen!

Verslag dag 8 27 Juli

Helaas moesten we vandaag alweer verkassen naar een nieuwe locatie. We hebben een club mensen die allemaal erg van de klok zijn, dus om 8.00 zaten we in de bus. Door de drukke ochtendspits langs o.a een groente en fruitmarkt en vele andere winkeltjes kwamen we aan de rand van de stad aan. Hier namen we de tolweg om sneller op te kunnen schieten in het verkeer. Ook Bandung gaat met de tijd mee want onderweg zagen we de bouw van een gigantische nieuw stadion. Ook reden we door een gebied waar veel textielmerken hun kleding laten maken. Zelfs de wol uit Australië wordt hier tot eindproducten verwerkt.  Ook vloerbedekkingen en karpetten worden in deze streek volop vervaardigd. Tijdens de rit kregen we een uitgebreide uitleg over de vele rijstsoorten die er zijn en de groeitijd van precies 3 maanden en 20 dagen. In de natte tijd wordt er een ander product verbouwd. De eerste stop was op een plek waar een groep eenden over de akkers scharrelden naar insecten en achtergebleven rijstkorrels. Daarna kwamen we in een gebieden met rijstvelden en sawa’s die er als een waar schilderij uitzagen. Zonder overdrijven echt prachtig. Dit is ook het gebied met de mooiste rijst terrassen van heel Java. Ondertussen was het tijd voor koffiestop op een locatie die tussen rijstvelden ingebouwd was. Hierna reden we door naar een dorp wat nog geheel afgezonderd ligt van de bewoonde wereld; Naga. Met een lokale gids liepen we 440 treden om om bij het dorp aan te komen.  Onderweg werd er van alles geplukt o.a. de aluin plant en de tijgerbalsem kwamen we tegen. Het dorp zelf was op afstand al een plaatje op zich met zwarte daken gemaakt van de schors van de palmboom. Het eerste hilarische moment was dat een aantal reizigers hun voeten in een vijver staken waar visjes aan hun voeten knabbelden. Je ziet deze visjes ook in Europa, maar hier zijn ze veel groter. Samen met de karpers zwommen ze in dezelfde vijver rond. Ook wordt hier nog op de traditionele manier rijst gestampt. Het afval van de rijstbouw wordt sowieso geheel gebruikt. Is het niet als veevoer, dan wel als schuurmiddel voor de pannen.  Ook mochten we een kijkje nemen in het woonhuis van de gids in dit 110 gezinnen tellende dorp zonder stroomvoorziening. TV is er wel maar die werkt op een accu zoals wij die in de auto hebben. ‘S avonds gebruikt men
alleen olielampjes om de huizen te verlichten. De lokale bewoners leven o.a. van huisnijverheid. Nadat we weer naar boven geklauterd waren reden we verder naar ons lunchadres in Tasikmalaja. Vanwege de Ramadan moesten we achter gesloten deuren eten. Alcohol is eigenlijk helemaal niet toegestaan, maar de eigenaar verkocht toch illegaal bier aan ons.  Inmiddels was het bijna 16.00 uur alvorens we onze rit vervolgend richting Pangandaran. Na een toiletstop in een dorp met een benzinestation waar toevallig een motorcross en kermis gaande was reden we tenslotte voor het laatste traject naar onze eindbestemming. Net voor 19.00 uur kwamen we aan bij ons sfeervolle strandhotel met heel vriendelijk personeel. We werden welkom geheten met heerlijke aardappelkoekje in deeg gefrituurd met een drankje erbij.

Nadat iedereen zich opgefrist had stond om 20.00 uur een maaltijd die nog geen uur geleden besteld was vers bereid voor ons klaar. Menigeen liep na afloop nog een blokje om en wilde graag de Indische oceaan alvast even zien die net om de hoek van het hotel ligt. Een paar reizigers kwamen opgewonden terug met een bijzonder verhaal. Ze hadden onderweg een aantal “strandtilopen” gezien. Ze wisten niet wat voor wezens het waren die
daar zo maar over het strand rondliepen.  Paul had de oplossing voor hun “probleem” Het is een soort hert wat hier in het wild voorkomt en zich ook tussen de bewoonde gebieden ophoudt. Ze doen echter niemand enig kwaad. Morgen mogen we lekker uitslapen want het dagprogramma begint pas om 9.00 uur. Het is eigenlijk een vrije dag, maar Jan onze gids heeft weer een hele leuke dag in petto die iedereen echt mee moet maken.

Ondanks dat we deze ochtend mochten “uitslapen” was iedereen toch weer heel vroeg uit de veren. Om 9.00 uur stond de bus klaar en bracht ons in 5 minuten naar onze eerste bezoekplek. Net tijd genoeg om het Nederlandse nieuws te vertellen dat vers van internet was gehaald deze ochtend.
De eerste stop was bij een neef van Jan waar we een korte rondleiding kregen door zijn dierenverblijven met o.a. een grote zeeschildpad en een mooie ijsvogel. Van hieruit vertrokken we per becak ofwel fietstaxi voor een speciale tour door Pangandaran.  Al snel stopten we bij de kustweg waar we konden zien hoe een klapperboom werd gemolken door een lokale boer. Als een aap klom hij razendsnel in de boom en wisselde een vol emmertje met vruchtwater van de bloem van de klapper voor een nieuw nadat hij weer een nieuwe snede had gemaakt. ook konden we zien hoe de vissers een net uit de zee trokken met hoop op een goede vangst. Dat hier veel vis gevangen wordt zagen we tijdens onze vervolgtocht per becak door het vissersdorp zelf. Hierna staken we per becak veerpont over naar een schiereiland.  Op deze plek was een lokale visser een soort escargots aan het reinigen met een soort chloorwater bestemd om te verschepen naar Bali waar er souvenirs van werden gemaakt. Toen we allemaal aan de overkant waren reden we door een kampung waar we stopten om te zien hoe er van het vocht van de bloem van de palmboom palmsuiker gemaakt werd. Bij de lokale markt werden we door onze bus weer opgepikt voor een rit naar de Green canyon. Onderweg was van alles te zien. Ook hier gebouwen uit de koloniale tijd en het oude stationsgebouw toen hier nog een spoorlijn liep. In deze streek worden veel kokosnoten verbouwd. Werkelijk alles van deze vrucht wordt gebruikt. Aangekomen bij de green canyon stapten we in 4 persoons bootjes met zijspan en voeren we 3 kilometer door de ze kreek met brak water en eindigden tenslotte bij een pratige druipsteengrot waar het zoete water met het zoute vermengd werd. Onderweg leguanen en zelf een dikke waterslang gezien. Vanwege de lage waterstand was het mogelijk de rotsen binnen de grot zelfs te beklimmen. Voor sommigen een hele toer!  Nadat we weer terug waren bij de opstapplaats reden we een kleine 3 kilometer verder voor een korte wandeling naar de bamboebrug. Onderweg kwamen we weer allerlei planten tegen die een functie hadden. Zoals bijvoorbeeld schuurpapier en kleurstof. Ook de plant die ons straks van alternatieve brandstof kan voorzien kwamen we tegen. Nadat iedereen over de wiebelbrug een retourtje had gemaakt, liepen we weer terug naar de bus en aansluitend terug naar het hotel. Deze middag hadden we een a la carte afspraak in het restaurant Relax aan de overkant met een Zwitserse eigenaresse. Hier kon iedereen  zijn eigen keuze maken wat betreft de maaltijd. Dus niet alleen Indonesisch maar ook Europees met een grote ijscoupe met heerlijk Campina ijs tot slot. Daarna had iedereen lekker vrij om te doen wat hij zelf wilde. De meesten gingen echter even voor vijf uur mee om te kijken naar de zonsondergang bij een primitief vissersdorp dat destijds door de Tsunami volledig weggevaagd was. Onderweg stopten we bij een fabriek die kokosnoten tot vezels verwerkten om er matten en bezems en vulling voor bankstellen van te maken. Een smerig en echt stoffig werk!

Ook zagen we hoe van de schil van de klapper werd verwerkt tot houtskool. Ook zo’n smerig werkje. Aangekomen bij het vissersdorp zagen we de gevolgen van de natuurramp. Echter door de veerkracht van de bevolking is een gedeelte van de woningen hetzij zeer primitief weer herbouwd.  De zonsondergang met op de voorgrond de vissers bezig met de visvangst leverde mooie plaatjes op die gebruikt zouden kunnen worden als ansichtkaart. Terug in het hotel hadden we een paar uurtje vrij voor een lekkere wandeling langs de kust, een duik in het hotelzwembad of een heerlijke massage door een van de dames. Vanavond zijn we uitgenodigd voor een etentje bij de familie van Jan met daarbij een leuke muzikale verassing.

Vervolg zaterdag 28 juli

Voor de avond had onze gids Jan een leuke verassing in petto. Om 20.30 uur bracht onze bus ons naar het woonhuis van zijn neef waar we werden ontvangen met live muziek op de binnenplaats van de woning. Rondom het buffet stonden allemaal plastic tafeltjes en stoelen opgesteld en al snel konden we aan het buffet beginnen. de vrouw van zijn neef en een vriendin hadden voor ons echt Indonesisch eten gekookt met een heerlijk soepje. Rijst, frietjes, rundvlees met groenten, een overvloed aan sate stokjes en lekker fruit na. Gedurende de avond waren er twee dames die continue zongen en ook wijz zelf konden een duit in het zakje doen want de songteksten van Engelstalige liedjes waren ook voorhanden. Er werd zelfs tussendoor gedanst! Een dorpsfotograaf die gedurende onze dagtocht foto’s had gemaakt tijdens de becak tour kwam deze aanbieden.  Het was al weer laat voordat we er erg in hadden. Nadat we afscheid hadden genomen van de familie reden we via de kustweg terug waar we een stop maakten bij een roedel Javaanse herten die zich gewillig lieten aaien. Met een speciaal geluidje van de ranger werden ze gelokt naar de plek waar er eten voor hun neergelegd was. Zoiets maak je dus in Nederland niet mee! Rond de klok van 23.30 uur kon iedereen zijn hotelkamer weer opzoeken.

Voor sommigen is het wellicht niet de laatste keer dat ze Pangandaran bezocht hebben. Er gingen geluiden op dat men hier wel langer had willen blijven. Met de individuele tours die Reishuis sinds dit jaar ook aanbiedt is het mogelijk een reis naar je eigen wens te laten voorbereiden!
Na een hartelijk afscheid door het personeel van dit zeer aangename hotel redenwe via een slingerende weg een stuk landinwaarts. Nadat Paul het Nederlandse nieuws had verteld kwam Jan met de bloem van de klapper tevoorschijn. Hij liet zien hoe deze er van binnen uitzag en wat er allemaal mee gedaan kon worden. In 1 koffer gaat deze bloem sowieso mee naar Nederland. Na korte tijd kwamen we aan bij een lokale binnenhaven waar 3 boten op ons lagen te wachten voor een 4 uur durende boottocht over een rivier die in verbinding staat met de zee. Op houten bankjes gezeten voeren we door een afwisselend landschap langs het dagelijkse leven aan deze rivier. Mangrove bossen zo ver als je kon kijken passeerden ons blikveld. Onderweg moest nog een stop gemaakt worden om tol te betalen. Uiteindelijk kwamen we rond het middaguur aan in Celilacap. Deze kusthaven is belangrijk voor de export van olie, hout  en ijzererts naar nadere delen van de wereld. Met een primitieve uitstap via andere bootjes kwamen we aan wal waar onze bus klaarstond voor de vervolgreis. Een van onze gasten (zijn naam blijft anoniem) had een probleem onderweg. Hij had hoge nood,
maar er was geen toilet aan boord. Uiteindelijk was iedereen aan boord op de hoogte van zijn probleem. Na lang twijfelen besloot hij toch maar om een plastic zakje vol te plassen wat natuurlijk voor de nodige hilariteit aan boord zorgde! Uiteindelijk werd deze gebeurtenis toch maar met de hele groep gedeeld.
Na een eenvoudige lunch onderweg vervolgden we onze route richting de eindbestemming van deze dag; Wonosobo. Onderweg moest er zgn nog een keer gestopt worden voor een toiletstop. Echter nagenoeg iedereen dook meteen de Indomart binnen voor een lekker ijsje. Een mooie excuus dus. Een laatste foto stop bij een mooi uitzicht over rijstplantages met daarvoor een rivier met grote keien maakte deze rit compleet. Rond 17.30 uur kwamen we aan bij een echt koloniaal hotel waar in het verleden Koningin Juliana en prins Bernard nog geslapen hebben!

In een aangename omgeving wat betreft klimaat gingen we gezamenlijk te voet naar ons restaurant voor deze avond. Oppassen is wel geboden want met schaarse straatverlichting, hoge stoepranden en verraderlijke gaten is het geen Hollandse wandeling. Via de Alun Alun ofwel het grote stadsplein van deze 1,3 miljoen inwoners tellende stad liepen we richting centrum.  Aangekomen bij Chinees restaurant Asia genoten we van een heerlijke maaltijd die met veel smaak bereid was. Ook de vers geperste drankjes vielen in goede aarde.  De rest van de avond was ter vrije besteding.

De volgende ochtend kwamen er al leuke reacties over de locatie, want het is een echt koloniaal hotel met veel herinneringen aan de Nederlandse tijd.  Voor het ochtendprogramma werden we met 2 lokale busjes met speciaal krachtige motor opgehaald voor een klim naar 2100 meter naar het Dieng Plateau.  Dat dit gebied ook wel het Zwitserland van Indonesië wordt genoemd was al snel duidelijk. Met dat verschil dat de gehele berghellingen het hele jaar door beplant worden met allerlei soorten groenten en de beste aardappels van heel de archipel. Zelfs Mc. Donalds en  Burger King zijn hier vaste klant. De aardappels smaken ook heel anders dan bij ons.  Dit is ook het enige gebied waar mini papaya’s groeien. Vanwege de droge tijd stond er ook ontzettend veel tabak die niet tegen regenbuien kan. Boven aangekomen via een kronkelende route door vele drukke dorpjes waar zelf het kleinste hoekje beplant was kwamen we uiteindelijk aan op het plateau. Hier bezochten we allereerst een aantal kleine tempels uit het jaar 700. Sommigen waren ook van binnen te bekijken. In onze tuinen zie je in de zomer planten die klokken als bloeiwijze hebben met een enkele bloem. Als enige plek ter wereld groeit hier een dubbele soort!  Daarna reden we door naar een nog actieve krater die sterk naar zwavel rook. We konden er echt met de neus boven hangen, zo dichtbij konden we er komen.  Het borrelde flink dus je zou er zo een ei in kunnen koken, maar dan wel voor een hele stad tegelijk!  Na een groepsfoto gemaakt te hebben reden we verder naar de kleurenmeren die hier ook dichtbij liggen. Door de lichtinval zie je verspreid over dit natuurlijke meer verschillende kleuren van de regenboog.  Inmiddels was het al weer tegen het middaguur voordat we naar beneden reden. In hetzelfde restaurant, maar met een compleet ander menu genoten we wederom van een heerlijke lunch met o.a. heerlijke aardappels van het Dieng Plateau.  Onze busrit van vandaag naar de volgende bestemming in Magelang duurde niet zo lang zodat we even voor 16.00 uur al arriveerden. Ook hier was men meteen weer verbaasd over de locatie die wij uitgekozen hadden.  Een heel uitgebreid complex tegen een heuvel aan met ruime kamers met uitzicht op de rijstvelden en de rivier die voor de hotelkamers langs stroomt. Het vervoer naar de kamers gebeurt met golfkarretjes! De jeugdigen namen meteen in duik in een van de 2 grote zwembaden die het resort heeft. Ook de andere faciliteiten kunnen hier kosteloos gebruikt worden.  Ook hier al meteen de reactie; kunnen we hier niet een paar dagen blijven zo mooi.  Een enkeling liet zich door de hotel shuttle naar de stad brengen terwijl de rest genoot van de werkelijk prachtige omgeving.  Vanavond is ons diner in het openlucht restaurant van het resort.

Verslag dag 13 , dinsdag 31 juli

Na een gezellige avond in het restaurant van ons hotel met zelfs live muziek moesten we alweer afscheid nemen van deze locatie. Er waren diverse gasten die geen afscheid wilden nemen en liever nog een paar dagen hier gebleven waren. Het is dan ook een van de toplocaties van deze reis. Ook het ontbijt was meer dan overdadig en de vers gebakken wafels brachten velen van ons in verleiding. Omdat we dichtbij de Borobudur logeerden was de rit er naartoe erg kort. echter onderweg werd nog een stop gemaakt bij een rijstveld waar de oogst in volle gang was. Erg bewerkelijk is deze teelt. er komen erg veel handen bij kijken voordat de rijst zich uiteindelijk prijsgeeft.  Een klein stukje verder reden we de inrit van het enorme complex binnen. Wat opviel waren de vele verkopers die erg opdringerig zijn. Maar een goede waarschuwing vooraf deed wonderen. Nadat iedereen voorzien was van een flesje water dat bij de entree inbegrepen is, was er een tour o.l.v. een Nederlands sprekende gids die de klimpartij begeleidde. Nieuw was dat de Stupa’s niet meer met de hand aangeraakt mochten worden! Na afloop stond er wederom water en koffie  of thee op ons te wachten bij de uitgang. Na toch de nodige souvenirs ingeslagen te hebben reden we richting Mendut tempel. Hier was het gelukkig niet zo druk met de verkopers. Eerst bezochten we het seminarie waar nog steeds mensen opgeleid worden. Al meteen bij de ingang deed Steef een goede daad door een uit de vijver gesprongen vis weer terug te plaatsen. De met aandacht voor detail aangeklede omgeving was zeer boeiend. Ook de bijzondere planten en bomen met voor ons onbekende vruchten en bloemen die er aan groeien trokken de aandacht. Er was zelfs een boom bij waar de bloemen die op plastic leken op de stam van de boom bloeiden. Op de site zal er zeker een foto van geplaatst worden. Nadat we ook nog de ernaast gelegen tempel hadden bezocht die van binnen te bekijken was en de enorme ficusboom met zijn eveneens enorme luchtwortels die als lianen gebruikt konden worden, vervolgden wij onze route. Inmiddels was de bus al weer iets zwaarder beladen want ook hier werden weer souvenirs ingeslagen na het nodige pingelen waar inmiddels een sport van gemaakt was.  Onze lunch was op een bijzondere open lucht locatie met uiterst snelle en vriendelijke bediening. Ook deze maaltijd smaakte weer uitstekend. Op dezelfde plek was tevens een zilveratelier te bezoeken wat dan ook gebeurde.  Na een stuk gereden te hebben stopten we op de plek waar in november 2010 de Merapi voor de laatste keer tot uitbarsting was gekomen en zo’n 500 mensen levend onder de lava begraven had. De herstelwerkzaamheden waren nog steeds in volle gang en ondanks waarschuwingen worden er op dezelfde plek alleen een stuk hoger weer huizen gebouwd. De overblijfselen van deze ramp waren nog steeds pijnlijk zichtbaar. De Indonesiërs zijn echt een veerkrachtig volk.  Rond 15.00 uur kwamen we aan bij ons uiterst luxe Jogjakarta Plaze hotel waar we geplaatst werden in de deluxe rooms. De badkamer beschikt zelfs over een douche met massagedouche! Bij binnenkomst werden een aantal gasten al getrakteerd op een heerlijke gratis nekmassage. De rest van de middag was ter vrij besteding wat geen probleem is op deze lokatie midden in het centrum van deze 3,5 miljoen inwoners tellende stad.

Vanmorgen lekker kunnen uitslapen want ons dagprogramma begon pas om 8.30 uur. Ook in dit luxe hotel wederom een super uitgebreid ontbijtbuffet met alles erop en eraan. Zelf elk kopje koffie kon je zelf vers zetten! Punctueel vertrokken we naar onze eerste bezoekplek van vandaag; De batikstudio van de beroemde kunstenaar Kabul. We hadden de eer om de meester himself vandaag persoonlijk te ontmoeten want hij was toevallig zelf ook aanwezig. Bij binnenkomst werden we hartelijk welkom geheten en kregen weeen uitleg hoe een batikschilderij gemaakt wordt. Er zijn ontzettend veel handelingen voor nodig want voor elke kleur die het schilderij van katoen ofzijde krijgt moeten de overige delen afgeschermd worden met een waslaag. Mijnheer Kabul liet ook zien waar hij op dit moment mee bezig was. Hij heeft zo’n 60 leerlingen die een 3-jarige opleiding dienen te volgen alvorens zelfstandig aan de slag te kunnen. Opmerkelijk veel deelnemers aan deze reis vonden de kunstwerken zo bijzonder dat de meesten met een schilderij de bus in stapten. Hierna zetten wij onze tocht voort naar het volgende hoogtepunt van deze dag; een bezoek aan een traditionele sigarenfabriek. Samen met een vriendelijke dame werden we rondgeleid over het complex waar 290 mensen; overwegend vrouwen aan het werk waren. Net voordat we de fabriek betraden passeerden we een cashewnoten boom. Voor iedereen een verassing dat deze noot aan een boom groeit en de oogst heel arbeidsintensief is. Elke noot moet apart met de hand geoogst worden! Hierna betraden we de ruimte waar de tabaksbladen op maat gesneden werden. In de volgende ruimte stonden de bakken met de verschillende melanges opgesteld om verwerkt te worden. nooit geweten dat er zoveel verschillende smaken zijn. Wat dacht u van vanille, amaretto, kokos, banaan en natuurlijk naturel. Op ouderwetse machines van Hollandse makelij werden de tabaksbladeren met daarin precies 3 gram versneden tabak gerold. Hierna verdwenen ze in een ouderwetse sigarenplank om 4 uur geperst te worden. Omdat er geen nieuwe planken meer gemaakt worden moeten de dames regelmatig wachten totdat er weer planken beschikbaar zijn! Daarna worden ze eruit gehaald en wederom op kwaliteit gesorteerd. Dan komt er een mooi schutblad omheen dat met de hand eromheen gerold wordt. Dan verdwijnen de sigaren in een eenvoudige machine die de stompjes er vanaf snijdt. Op de inpakafdeling sloegen we bijna achterover van verbazing. De doosjes en kistjes waarin de sigaren verpakt werden, worden nog helemaal handmatig beplakt! Zelfs de merkplaatjes worden van een groter vel met een schaartje uitgeknipt. Een hele freubelclub van dames zaten gezellig bij elkaar en waren de plaatjes en stroken aan het uitknippen. Wat een verborgen werkloosheid! Uiteindelijk kregen de sigaren nog een mooi cellofaantje met een bandje en konden ze in de doosjes of kistjes verpakt worden. Merken als Corona, en Senator worden hier geproduceerd voor de export over de hele wereld zelfs naar Cuba! Een goede sigaar wordt naar mate hij ouder is steeds lekkerder! Tot voor kort werd hier in opdracht van D.E. ook Drum geproduceerd.

Na een korte rit kwamen we aan bij het paleis van de Sultan (de enige van Indonesië) waar we o.l.v. een Nederlands sprekende gids een rondleiding kregen over het enorme complex. Ook de ruimte met de Nederlandse geschenken werd bezocht. Hierna was er tijd voor een koffiepauze. De volgende plek die bezocht werd was een groot Batik atelier waar stoffen bedrukt en beschilderd werden. Het intensieve proces werd van A tot Z uitgelegd. Voor sommige opdrachten zoals een stuk stof van 15 meter lang; een order uit Japan voor het maken van 1 kimono was soms wel een jaar tijd nodig!
Na afloop kon er natuurlijk ook gekocht worden. Inmiddels knorden de maagjes weer en reden we naar ons lunchadres. de eigenaar van deze locatie was dezelfde als waar we gisteren tussen de middag geluncht hadden. Dus ook hier weer een heerlijke maaltijd en een perfecte service. Ons laatste onderdeel van het dagprogramma was een bezoek aan de beroemde Marlioboro street. DE winkelstraat van deze 3,5 miljoen inwoners tellende stad waar werkelijk bijna alles maar vooral souvenirs te koop is. Even na vijven kwamen we bij ons hotel aan. Om 18.30 uur stond de inmiddels weer opgeboende bus klaar voor een bezoek aan een Ramadan voorstelling waar deze stad bekend om is. Voorafgaand is er op dezelfde locatie een uitgebreid buffet. Morgen volgt een lange dag want we vertrekken om 7.30 uur voor een rit van bijna 300 kilometer naar Malang waar ons weer ander moois te wachten staat.

Donderdag 2 augustus

De langste etappe van onze reis stond vandaag op het programma. Nadat iedereen gisteravond van de kleurrijke Ramayana show had kunnen genieten die in het begin verstoord werd door de oproep om naar de nabijgelegen moskee te komen stond er een wederom echt overdadig ontbijt klaar deze ochtend. Om 7.30 uur reden we door de drukke straten van Jogyakarta op weg naar onze volgende bestemming Malang. Na 1 1/2 uur rijden bereikten we Solo waar we de gelegenheid kregen om de lokale markt te bezoeken en het was tevens de plek voor een sanitaire stop. Hier konden we het lokale dagelijkse leven in geuren! en kleuren meemaken. Al snel reden we weer verder en een stuk verderop stopten we bij een heuse bakery waar de geur van vers gebak ons al tegemoet kwam bij de voordeur. Een kopje koffie ging er bij de meesten wel weer in.
Allengs veranderde het landschap in een dorre omgeving want inmiddels waren we in  Oost-Java aanbeland. Hier heel veel mahonie en teakbomen die wel 60 jaar oud kunnen worden alvorens ze “geoogst” worden. Elke boom heeft een nummer en illegale kap is niet toegestaan. Van de rechte stammen worden o.a. planken, meubels en deuren gemaakt. Van de wortels maakt men prachtige kunstvoorwerpen. Op een van de plaatsen waar men dat doet maakten we een korte stop. Jammer dat onze koffers te klein waren!  Typisch voor de droge tijd is dat deze bomen hun bladeren verliezen. Zodra de natte tijd begint kleurt de omgeving weer groen. Ook was er een traject waar verse vis langs de weg werd aangeboden. Ook een aapje dat achter op een brommer meereed trok volop belangstelling. In deze omgeving worden trouwens ook apen gevangen om als huisdier verkocht te worden. Inmiddels was het lunchtijd. Op deze locatie werden we naar de eerste verdieping geloodst waar het lekker rustig en koel was, terwijl het op de begane grond druk en warm was. Weer een van de privileges die wij genieten op deze reis naast de vele extra stops die niet standaard in de reisprogramma’s zitten. Na deze lunch reden we een stuk verder het binnenland in en zagen we de omgeving weer vruchtbaarder worden door de aanwezigheid van een vulkaan. De rode sjalotjes en sojabonen groeiden volop aan weerszijden van de weg. Ook allerlei “vreemde” vormen van transport passeerden onze ogen. Op bepaalde plekken konden we lekker doorrijden, terwijl het soms echt langzaam ging vanwege de grote verkeersdrukte. Net voordat de schemering intrad; in Oost-Java dicht bij een zonegrens is het rond 17.30 al donker, stopten we bij een mooi gelegen meer. In deze omgeving hebben Nestle en Campina de boeren koeien “geschonken”. In ruil hiervoor is men verplicht de melk aan deze coöperaties te leveren.  Vandaar dat er in deze omgeving veel gras groeit.  In tegenstelling tot Nederland staan de koeien hier altijd op stal. Via een hevig slingerende weg die een flinke klim maakte, passeerden we een bergpas. Bij de afdaling kwamen we uit bij een vrachtwagen die de doorgang blokkeerde. Hij was vanwege een te zware belading door zijn as gezakt en hing schuin midden over de weg. Onze eerste gedachte was dat we hier voorlopig nog wel even zouden staan. Echter onze chauffeur waarvoor we al eerder ons petje afgezet hebben vanwege zijn stuurkunst ondernam actie en manoevreerde via de berm met zijn grote bus langs de gestrande vrachtauto. Een groot applaus van alle reizigers was het gevolg. Een knap staaltje rijkunst. Chapeau. Na korte tijd zagen we in het dal Batu liggen. Van hieruit was het nog zo’n 17 kilometer naar Malang waar we klokslag 19.00 uur arriveerden. Ook dit hotel had weer een aparte uitstraling. Elke kamer heeft een balkon wat uitkijkt op de patio waarin het hotelzwembad zich bevindt. Ook hier zoals bij alle hotels een heerlijk welkomstdrankje. Nadat iedereen zich opgefrist had vertrokken we met onze bus naar een ander gedeelte van de stad. In de koloniale wijk bezochten we een heus steakrestaurant Padi. Hier konden we a la carte eten. Voor de meesten stond er een heerlijke malse steak op het menu. Omdat er een 4-tal reizigers vannacht om 3.30 uur alweer vertrekt om samen met Jan de zonsopgang bij de Bromo vulkaan mee te maken werd besloten het niet te laat te maken. De anderen kunnen lekker uitslapen.

Na een nacht met veel klaagzang uit de directe omgeving van ons hotel waar maar liefst 3 Moskeeën stonden was een enkeling al even na zessen in de lobby van het hotel te vinden. De bezoekers aan de Bromo waren deze nacht al rond kwart over een vertrokken om op tijd op zo’n 2500 meter hoogte aan te komen om de zonsopgang in volle glorie te kunnen bewonderen. De andere deelnemers vertrokken om 8.00 uur deze ochtend met alleen Paul aan boord richting de plek waar we de anderen zouden ontmoeten. Het was weer een drukte van belang op de wegen in Malang. Uiteindelijk werd de omgeving steeds landelijker en kwamen we rond 10.00 uur aan bij een uitspanning waar we aan de koffie gingen. De Bromo bezoekers kwamen erg enthousiast terug want deze keer was de zonsopgang bijna zonder enig wolkje aan de lucht te bewonderen geweest. Echter een sms bericht van een van hen deed anders vermoeden. Dit om de ouders te plagen die niet mee waren gegaan. Tijdens het vervolg van onze reis richting Kalibaru maakten we allereerst een stop om degenen met hoge nood van hun probleem te verlossen. Onderweg kregen we de nodige uitleg over hetgeen we tegenkwamen. Ook de waterhuishouding die destijds door de Nederlanders is aangelegd wordt nog steeds volop gebruikt. Dit gebied staat bekend om zijn suikerriet en natuurlijk volop rijst. Regelmatig kwamen we kleine spoorlijntjes tegen die gebruikt werden om het suikerriet naar de fabriek te vervoeren die er suiker, wijn en spiritus van maakt. Ook het personeel wordt hier goed behandeld want de kinderen krijgen gratis onderwijs aangeboden. Inmiddels was het lunchtijd en stopten we net voor Jamber. We waren hier niet de enigen die hetzelfde idee hadden. Dat het hoogseizoen was merkten we aan de hoeveelheid bussen die geparkeerd stonden. Hierna reden we verder over een landelijke weg waar we in eerste instantie goed opschoten. Het begrip rubbertijd werd ons weer duidelijk gemaakt want toen we een grotere plaats bereikten waren er wegwerkzaamheden op maar liefst twee plaatsen kort achter elkaar. Hier werd het ongeduld van de Indonesiërs duidelijk. Overal wurmden ze zich met hun brommer of scooter doorheen. Uiteindelijk moest de chauffeur nog een wegwerker omkopen om door te mogen rijden. Nadat we dit “probleem” gepasseerd waren stopten we bij een van de vele tabaksschuren in deze streek. We hadden geluk want in deze enorme schuren gemaakt van bamboe was volop bedrijvigheid. De vrouwen sorteerden de vers geplukte bladeren en regen er telkens 40 aan een draad.
Vervolgens klommen twee mannen in de nok van het dak en hingen in 10 lagen de bladeren op om ze gedurende 22 dagen te laten drogen totdat ze een vochtgehalte van nog slechts 35 procent over hadden. Dan werden ze weer naar beneden gehaald en de bladnerf verwijderd. Vervolgens gaan ze op transport de wijde wereld in en wordt deze hoge kwaliteit gebruikt als schutblad voor sigaren. Wat ons opviel deze dag waren de velen overbeladen vrachtauto’s die met pech op de weg stonden. Ze worden dan ook ter plaatse gerepareerd terwijl het verkeer voorbij raast. De hoge nood was inmiddels weer toegeslagen dus de chauffeur moest letterlijk een noodstop maken bij een tankstation van Pertamina. Via een mooie binnendoor route kwamen we tenslotte weer terug op de hoofdweg die ons naar de maagdenpas leidde. Net voordat we deze gingen beklimmen stopten we nog bij een steenfabriek waar van het lokale kleizand stenen gebakken worden.  Deze werden verkocht voor 7 cent per stuk. Ook was hier een plantenkwekerij te vinden waar kleine albast boompjes gekweekt werden voor de export naar Bali. De gastvrijheid van de eigenaresse ging wel erg ver, want we werden uitgenodigd om bij haar binnen te komen kijken. Ook werden hier een deel van de toiletartikelen die iedereen onderweg bij de hotels meegenomen had, uitgedeeld. Het verkeer zat ons echt tegen deze middag. Tijdens ons laatste stuk rijden van deze dag zat er constant zwaar vrachtverkeer voor ons waardoor het niet echt wilde vlotten. Net voor 5 uur kwamen we aan bij de Kalibaru Cottages waar we de beste kamers kregen toebedeeld, nl. allemaal met airco! Het park heeft een mooie ligging met het zwembad in het midden van de cottages. Ook het avondeten mocht weer voortreffelijk smaken met lekkere Vlaamse frieten erbij maar dan wel made in Indonesia! Ter afsluiting van deze mooie dag was er nog een dans en muziekvoorstelling bij de receptie van het hotel.

Nadat het gisterenavond eens een keer lekker geregend had was het deze ochtend aanvankelijk wat frisser dan gewend. Om 8.00 uur stapten we in de bus op weg naar de plantage annex fabriek van Glennmore.  Vanwege het formaat van onze bus konden we niet tot aan de plantage komen dus moesten we onderweg overstappen op lokaal vervoer; een paard en wagen. Dat in dit gebied weinig toeristen komen werd ons meteen duidelijk want het halve dorp liep uit om deze gebeurtenis mee te maken. Wij waren dus de bezienswaardigheid. Al hobbelend kwamen we aan bij de ingang van het complex. Het laatste stuk te voet tussen de cacaobomen die vol hingen met 2 kleuren vruchten. Allereerst bezochten we de ruimte waar de latex werd verwerkt. In grote baden van elk meer dan 700 liter inhoud werd de gewassen latex gestort vermengd met zuur water. Hier werden metalen platen tussen geschoven en moest het geheel 20 uur staan. Vergelijkbaar met het maken van kaas. Daarna worden deze lappen door een wals gerold om ze dunner te maken. De 2e kwaliteit was voorheen al afgeroomd en in een andere bak gestort. Deze wordt gebruikt om schoenzolen, ballonnen en speelgoed te maken. Daarna gaat het in een oven van ruim 50 graden en komt het er bruin uit. Deze vellen worden gecontroleerd op kwaliteit en opgevouwen en samengeperst.  Hier mochten wij ook proberen een handje te helpen!. De koffie is een ander verhaal. Deze wordt na de pluk eerst een aantal uren in water gedompeld om week te worden. Dan wordt de schil verwijderd en worden de bonen gedroogd op de zolder boven een vuurtje. Hierna gesorteerd op kwaliteit en verpakt voor verder transport.  Beide soorten Arabica en Robusta worden hier geteeld. Dan de cacaobonen. Deze groeien op de stam van de boom! De vrucht wordt ter plaatse open gebroken en de bonen eruit gehaald. Deze worden in bakken gestort om een soort rottingsproces te ondergaan. Dan worden ze gedroogd en gesorteerd op kwaliteit. Wij hadden het genoegen de beste kwaliteit te mogen proeven en zelfs wat mee te smokkelen.  Boven op de zolder waar de koffie en cacao ligt te drogen was een hele groep vrouwen met kinderen bezig met de oogst van de kruidnagel te verwerken. een priegelis werk want nadat de kruidnagel van de stronkjes verwijderd was moesten deze gesorteerd worden op kwaliteit. De kinderen leren dit ook al van jongs af aan. Ondanks de duisternis op deze enorme zolder wisten de dames het werk met grote precisie te klaren. Ook deze werden op deze zolder gedroogd. Hierna liepen we de plantage in om de verschillende producties te bekijken. Onze toer eindigde in het voormalig administratiekantoor waar foto’s hingen van de waterkrachtcentrale waarmee de machines hier al sinds 1927 in beweging gezet worden. Allemaal van Nederlandse makelij. Hier stond heerlijke koffie met gebakken casave en banaan voor ons klaar. Nadat we weer terug waren bij onze bus met een geleende bus van onze collega’s reden we naar een lokaal dorp. Hier liepen we met de benenwagen door de plantages waar we weer vele planten en bomen tegenkwamen die we nog niet kenden. Katoen, kapok, tijgerbalsem, ananas en natuurlijk veel rijst. Ook zagen we gebouwen waar zwaluwen nestjes bouwen met hun speeksel. Deze worden geëxporteerd naar Japan en China waar ze in de soep verdwijnen. Ook bezochten we een dorp waar onze verzamelde hotel toiletartikelen gretig aftrek vonden bij de kindertjes. Het was duidelijk dat hier verder geen toeristen komen want de kinderen stonden netjes te wachten totdat ze iets kregen. Vele foto’s met bijzondere tafereeltjes waren het gevolg. Jan is echt overal thuis blijkbaar. Nadat we weer terug waren in het hotel konden we lekker al la carte gaan lunchen. Voor de liefhebbers stond Jan  om 15.00 uur klaar om de naast het hotel gelegen plantage te bezoeken. Hier konden we zien hoe van palmsuikerwater bruine suiker in vaste vorm gemaakt werd. Ook weer zo’n arbeidsintensief proces. Ook was hier de vanilleplant te zien en ook de peperplant waarvan zowel zwarte alsook witte korreltjes geoogst worden. Ook hier volop koffieplanten die op het punt stonden te gaan bloeien. Dit proces duurt 9 maanden. Ook werden een aantal gasten met een leuk souvenirtje verrast gemaakt van een palmblad. Het is bewonderenswaardig wat men allemaal met dingen uit de natuur kan doen. Een lokale man hakte behendig een paar klappernoten open om te laten proeven hoe jonge klappermelk smaakt. Daarna werd hij helemaal geopend om het jonge vruchtvlees te proeven. Deze vrucht heeft echt eindeloos veel consumptiedoeleinden. Hierna namen we afscheid en was de rest van de middag ter vrije besteding aan het hotelzwembad of voor een middagdutje.

Onze laatste dag op Java met de wekker van de moskeeën is aangebroken. Omdat er een uur tijdverschil is met Bali zijn we op tijd vertrokken zodat we nog wat langer konden genieten van het verblijf aldaar. Vanwege het feit dat er op zondag toch minder verkeer op de weg zit kwamen we na een voorspoedige rit al voor 10.00 uur aan in Banjuwangi; de ferryhaven naar Bali. We hadden geluk want er lag een ferry klaar die nog niet volgeladen was. Dus met enig gemanoeuvreer kreeg de bus nog een plek op deze boot. Het materiaal dat gebruikt wordt is echt niet meer van deze tijd, maar het vaart nog wel. Ook hier gelukkig niet zoveel verkeer zodat we genietend van een heerlijke zonnetje bij hele andere temperaturen dan we gewend waren in Kalibaru na een korte wachttijd konden aanmeren aan de overkant. De zee was deze dag wel een beetje onrustig maar dat mocht de pret niet deren. We reden via een westelijke route eigenlijk bijna continue langs de kust richting Lovina. Onderweg zagen we veel apen langs de wegkant zitten die vanwege de droge tijd hun heil hier zochten om wat eetbaars te vinden. Bij te weinig voedsel eten ze zelfs bladeren van de bomen. Ook hier weinig verkeer want we reden niet via de drukke transitroute naar Denpasar. Na ongeveer 1 1/2 uur rijden met een heel ander landschap om ons heen omdat we in Hindoeland waren beland kwamen we aan in Lovina. In ons lunchrestaurant werden we met typische Balinese muziek ontvangen en een heerlijk buffet met na lange tijd weer varkensvlees bracht ons weer op krachten.  De zee lonkte want deze locatie lag pal aan de kust. Na een rit van nog geen 2 kilometer kwamen we aan bij ons hotel voor de komende nacht Aneka Lovina. Dit complex is in typische bali nese stijl ingericht met apart deurposten met veel houtsnijwerk. Dit hotel grenst ook direct aan de oceaan. Vanavond gaan we dineren in een restaurant op het strand met de zee op iets meer dan 1 meter van de tafels vandaan.